Τι είναι η οστεοπόρωση;

 Η οστεοπόρωση αποτελεί ένα σκελετικό νόσημα που χαρακτηρίζεται από απώλεια οστικής μάζας και διαταραχή της αρχιτεκτονικής του οστού, με αποτέλεσμα τον αυξημένο κίνδυνο για κατάγματα. Αφορά ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού καθώς υπολογίζεται ότι μία στις πέντε Ελληνίδες ηλικίας άνω των 50 ετών έχει εγκατεστημένη οστεοπόρωση ενώ μία στις τρεις εμφανίζει χαμηλή οστική πυκνότητα (οστεοπενία). Πρέπει να τονιστεί βέβαια ότι και οι άνδρες πάσχουν από οστεοπόρωση, σε μία αναλογία 1 προς 3 έναντι των γυναικών. Παρά την συχνότητα της νόσου όμως, η απώλεια του οστού συμβαίνει σταδιακά και «σιωπηλά», χωρίς καθόλου συμπτώματα μέχρι να συμβεί το πρώτο κάταγμα.

 Ποια άτομα πρέπει να ελεγχθούν;

Σύμφωνα με τους διεθνείς οργανισμούς υγείας, σε έλεγχο για οστεοπόρωση πρέπει να υποβληθούν όλες οι γυναίκες ηλικίας άνω των 65 ετών και όλοι οι άνδρες άνω των 70 ετών, ανεξάρτητα της ύπαρξης ή μη παραγόντων κινδύνου για την εμφάνιση οστεοπόρωσης. Αντίθετα, αν κάποιος έχει έστω και έναν από αυτούς τους προδιαθεσικούς παράγοντες, ο έλεγχος πρέπει να γίνεται από την ηλικία των 50 ετών. Τέτοιοι παράγοντες κινδύνου είναι : α) οικογενειακό ιστορικό οστεοπόρωσης β) προηγούμενο κάταγμα γ) κάπνισμα δ) υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ ε) χαμηλό σωματικό βάρος στ) ενδοκρινικές παθήσεις (υπογοναδισμός, υπερθυρεοειδισμός) ζ) ρευματολογικά νοσήματα η) λήψη φαρμάκων (πχ κορτιζόνη, θυροξίνη) κ.α.

     Πως γίνεται η διάγνωση της οστεοπόρωσης;

 Η διάγνωση της οστεοπόρωσης γίνεται με την μέτρηση της οστικής πυκνότητας στην σπονδυλική στήλη και το ισχίο, με την μέθοδο DEXA (απορρόφηση ακτίνων Χ διπλής ενέργειας). Είναι μία απλή και αναίμακτη εξέταση, με ασήμαντη ακτινοβολία για τον ασθενή που βοηθάει τόσο στην αρχική διάγνωση της νόσου όσο και στην παρακολούθηση της θεραπείας. Ο έλεγχος συμπληρώνεται πάντα με ειδικές αιματολογικές και ορμονολογικές εξετάσεις, απαραίτητες για να εκτιμηθεί ο οστικός μεταβολισμός και η ομοιοστασία του ασβεστίου.

   Ποια είναι τα γενικά μέτρα για την αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης;

 Ανάμεσα στα γενικά μέτρα αντιμετώπισης της οστεοπόρωσης κυρίαρχο ρόλο παίζει η επαρκής πρόσληψη ασβεστίου και βιταμίνης D. Η πρόσληψη αυτή είναι εξίσου σημαντική τόσο για την πρόληψη της νόσου όταν αφορά άτομα παιδικής και εφηβικής ηλικίας (ηλικία στην οποία έχουμε την επίτευξη της κορυφαίας οστικής μάζας) όσο και στην αντιμετώπιση της εγκατεστημένης οστεοπόρωσης. Έτσι συνιστάται οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες να λαμβάνουν καθημερινά τουλάχιστον 1200 mg ασβεστίου και 800 IU βιταμίνης D με την διατροφή τους. Τροφές πλούσιες σε ασβέστιο αποτελούν κυρίως τα γαλακτοκομικά προϊόντα (γάλα, τυρί, γιαούρτι) ενώ κύριες πηγές βιταμίνης D είναι το συκώτι, τα ιχθυέλαια και διάφορα ψάρια. Μεγάλη σημασία έχουν επίσης η διακοπή του καπνίσματος και της υπερκατανάλωσης αλκοόλ, η σωματική άσκηση καθώς και μέτρα πρόληψης των πτώσεων.

 Ποια είναι η φαρμακευτική θεραπεία της οστεοπόρωσης;

 Σήμερα ευτυχώς, υπάρχουν αρκετά και αποτελεσματικά φάρμακα για την θεραπεία της οστεοπόρωσης. Μερικά από αυτά ενδεικτικά είναι : τα διφωσφονικά (ριζεδρονάτη, αλενδρονάτη, ιμπανδρονάτη, ζολενδρονικό οξύ), η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης, οι εκλεκτικοί τροποποιητές των οιστρογονικών υποδοχέων (ραλοξιφαίνη), η καλσιτονίνη, το στρόντιο, η παραθορμόνη, καθώς και το νεότερο δενοσουμάμπη. Ο θεράπων ιατρός λαμβάνοντας υπόψη το ιστορικό και τις εξετάσεις του κάθε ασθενούς είναι αρμόδιος να προτείνει την καταλληλότερη θεραπεία.